MARTa, Herford, Jan Hoet, Luciano Fabro, la Palla, Frank Gehry

Geen geld voor een reis naar Bilbao? Ga dan naar MARTa in Herford DL.

Als je geen geld of tijd hebt om naar Bilbao te gaan en toch eens een gebouw van Frank Gehry wil bezoeken kun je naar Herford in Duitsland gaan en museum MARTa bezoeken. Helaas kan dit museum in mijn ogen de vergelijking met Museum Belvedere in Heerenveen absoluut niet doorstaan!

De naam komt van Möbel, ART, ambiente, vandaar de combinatie van hoofdletters en kleine letters. Het instituut is niet genoemd naar de vrouw van. Een museum is het ook niet. Het is een tentoonstellingsruimte, of kunsthal in een kleine plaats die het centrum blijkt te zijn van de regionale meubelindustrie.

MARTa ziet er van buiten uit als een wilde paddestoel, gebeeldhouwd uit steenstrips van peperkoek, gekroond met een zilverglanzende, glooiende hoed. Echt wel iets om een keer te zien, zeker als de zon er op staat, maar misschien ook heel apart met sneeuw.
Maar dan. Achter de blobbige voorkant verschuilt zich gewoon een rechthoekige doos. De buitenmuren zijn van echte baksteen gemetseld, wat mij wel een staaltje van vakmanschap lijkt, maar de expositieruimtes in de blobs zijn slordig afgewerkt met plaatmateriaal. De overgang van muren op plafonds is lelijk. De verlichting stelt buitengewoon teleur; de rijen spots die aan het plafond hangen trekken wel erg de aandacht. Van het uithangbord van de meubelindustrie verwacht je iets geraffineerder. Het tapijt in de concertzaal is al goor en vlekkerig. Het schuimige woord schmutzig drong zich destijds aan me op. Het restaurant heeft een burgertruttige inrichting. Maar dat is misschien wel van een uitbater, want je kunt het ook van buiten af betreden. Op het terras dat boven een riviertje hangt is het weer wel aangenaam verblijven. De trap en hellingbaan bij de entree zijn in hout uitgevoerd. De winkel is ook wel aardig.
MARTa is dus het promotiecentrum voor de hout- en meubelindustrie uit de omgeving waarvoor het stadje Herford het centrum is. Een collectie is er (nog) niet, dus moet je maar bekijken of de tijdelijke expositie van dat moment aantrekkelijk genoeg is om de reis te maken. Gelukkig liggen museum en treinstation vlak bij elkaar. De stad Herford maakte op zondag een knusse indruk op me, maar in de buurt van MARTa ziet de stad er wat meer bij de tijd uit. Misschien is de verbouwing van oude gebouwen en fabrieken in moderne kantoren rondom het station en de bouw van MARTa gelijk op gegaan. Maar door het peperkoekachtige uiterlijk van de verzamelingen zwammen kreeg ik toch steeds sprookjesbosjeuk.

In de middenberm van de straat voor het museum ligt een 153 meter lang kunstwerk ‘La Palla’ (De Bal) uit 2004 van Luciano Fabro met passages uit een tekst van Rainer Maria Rilke. De letters zijn te groot om snel te lezen tussen de passerende auto’s door. Een Edelstahlkugel (bol) van 3,5 meter doorsnede op een druk kruispunt is het keerpunt in de tekst en weerspiegelt Herford, nou ja de directe omgeving. Vanaf het dak van de parkeergarage tegenover de ingang van het museum kan een aardige foto gemaakt worden. Eigenlijk vind ik MARTa alleen mooi op tekening en op een luchtfoto die in de kiosk te koop is.

Inhoudelijk verantwoordelijk voor MARTa was in 2006 niemand minder dan Jan Hoet. Op een video in de ingang werd hij bevraagd over MARTa. Sindsdien weet ik dat hèt museum tot nu toe altijd mannelijk was en dat MARTa het eerste vrouwelijke museumgebouw is.

In de Volkskrant van 26 juli 2006 lees ik onder de kop “Martelaar Hoet staat garant voor museum” dat hij medeoprichter is. Blijkbaar zijn de budgetoverschrijdingen bij de bouw, de exploitatie en artistieke zaken al zodanig dat het museum nu al aan een vierde zakelijke directeur toe is. Hoet beschrijft Herford als een wespennest van onwetenden. Hij vreest dat als MARTa stopt dit provinciestadje het zoveelste Heimatmuseum rijker zal zijn. Hij is inmiddels niet meer onder ons.
Ongetwijfeld is door dit gebouw Herford internationaal op de kaart gezet. Als het museum verdwijnt wordt de stad vast een meubeltoonzaal rijker. Het gebouw kan dan mogelijk nog door bezoekers bekeken worden.

Herford ligt 40 kilometer ten zuidoosten van Osnabruck aan de Bundesstrasse 239 en even onder de A 30. Afslag 29.